PS 2018

De Telegraaf 22 mrt / Binnenland :
Blijven bewegen
is de remedie
tegen lage rugpijn

Door RENÉ STEENHORST

AMSTERDAM - Ruim een derde van de patiënten met lage rugpijn in Nederland krijgt verkeerde zorg.

„Veel van deze rugklachten worden onjuist behandeld, vaak met niet of weinig effectieve therapieën, die bovendien dikwijls onnodig duur zijn.”

Dat stelt bewegingswetenschapper en epidemioloog Maurits van Tulder van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Zijn oordeel over de kwaliteit van de lage rugzorg in Nederland is hard, maar prof. dr. Van Tulder zegt zich hierin gesteund te weten door een groep van 35 tot 40 hoogleraren uit zestien landen.

Deze groep internationale bewegingsonderzoekers, onder wie vijf Nederlanders, laat zich vandaag in drie gezamenlijke wetenschappelijke publicaties (in het vaktijdschrift The Lancet) buitengewoon kritisch uit over de zorg voor de lage rug in hun eigen landen, waaronder naast Europese landen ook Canada, Australië en de VS. „Die is, net als in Nederland, vaak zwaar onder de maat”, meent Van Tulder.

Pijn in de onderrug blijkt wereldwijd een van de belangrijkste gezondheidsproblemen, stelt ook de Wereldgezondheids-organisatie (WHO). In de categorie ’leven met beperkingen’ staan lage rugklachten zelfs op de eerste plaats.

Ondanks dat is er, aldus de onderzoekers, nog steeds veel onwetendheid over lage rugklachten – zowel onder patiënten, zorgverleners in de eerste en tweede lijn, als zorgverzekeraars. Zo’n 80 procent van de volwassenen heeft op gezette tijden weleens last van een zeurende of stekende pijn laag in de rug.

In Nederland kampen op dit moment zo’n 2 miljoen mensen met lage rugklachten, blijkt uit gegevens van het onderzoeksinstituut Nivel. Voor 80 procent betreft het volwassenen. Zij klagen over uiteenlopend rug-ongemak, variërend van aanhoudende vermoeidheidssensaties onder in de rug tot en met uitstralende pijn in een been of bil, waarbij vaak onmiddellijk aan een hernia wordt gedacht. Elk jaar komen er circa 600.000 rugpijn-patiënten bij.

Lage rugklachten zijn echter een symptoom en niet een ziekte, stelt Maurits van Tulder. Al 25 jaar doet hij onderzoek naar de doelmatigheid van medische behandelingen voor de onderrug. „Niet alleen zijn veel behandelingen niet of weinig effectief, soms maken ze het alleen maar erger omdat ze de pijn uiteindelijk verlengen.”

Bovendien leiden allerlei beeldvormende technieken, zoals MRI- en/of CT-scanners er volgens de onderzoekers toe dat er operaties plaatsvinden, die uiteindelijk weinig verbetering brengen. „Afwijkingen die gezien worden op MRI en CT komen net zo vaak voor bij mensen met als zonder lage rugklachten.”

Maar, wat moeten deze patiënten dan? Van Tulder: „Ons onderzoek toont aan dat actief blijven en oefeningen doen de beste strategieën zijn om zelf met lage rugklachten om te gaan, zelfs als dat leidt tot tijdelijke pijntoename. Ook is het heel belangrijk om aan het werk te blijven en dagelijkse activiteiten en hobby’s te blijven uitvoeren.”

Rugpijn kost de Nederlandse samenleving elk jaar 3,5 miljard euro, waarvan 2,8 miljard aan werkverzuim en 700 miljoen euro aan zorgkosten